آموزش کاشی معرق
کاشی معرق به آن دسته کاشیهای سنتی گفته میشود که قطعههایی از طرحهای سنتی در آنها وجود دارد و همچنین نقوش بریده شدهای با طرحها و رنگهای مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند. کاشی معرق بر روی دیوارها نصب میشوند که بهصورت تکههای بزرگ و کوچک هستند. از زمانهای گذشته تاکنون این نوع کاشیها برای انواع زیباسازی منازل و مکانهای مذهبی استفاده شده است و به این مکانها زینت بخشیده است. چگونگی پیدایش این نوع کاشی در چندین مرحله انجام شده است که شامل تزیین در دورنگ کاشی و بعد از آن کاشیها در چند رنگ با آجر ترکیب شدهاند و بعد از مدتی کاشیهای معرق به وجود آمدهاند. بهتر است بدانید در زمانی که اسلام در ایران وجود داشت تا زمان سلجوقیان آجرکاریهای اسلامی را شاهد هستیم که باگذشت زمان کاشیهای دورنگ همراه با نگین وارد هنر معماری ایرانی شد.
تفاوت کاشی معرق با کاشی آبرنگی
کاشیهای معرق با کاشیهای آبرنگی تفاوتهایی دارند که برای نمونه میتوان گفت این دو کار در صنعت متفاوت و جدای از هم به تولید و تهیه کاشی میپردازند. کاشی معرق از تکههای کوچک کاشی و قرارگرفتن در کنار یکدیگر به وجود میآید، درصورتیکه کاشیهای آب رنگی یا هفترنگ اینگونه نیست و از طریق هنر نقاشی ایجاد میگردد.
از نظر تاریخی نیز میتوانیم بیان کنیم که کاشی معرق بر کاشیهای آبرنگی تقدم دارند. این نوع کاشیها بهاندازه وسیعی از رنگهای مختلف را در کنار هم استفاده میکند. درصورتی که کاشیهای آبرنگی بهاندازه هفترنگ مختلف در این صنعت استفاده کرده است. البته باید بگوییم با مهارت لازمی که کاشیکاران ایرانی در تهیه و تولید کاشیهای آبرنگی به دست آوردهاند. مرغوبیت این نوع کاشی بسیار بیشتر از کاشیهای آبرنگی است. هر دو صنعت در انجام یک کار بسیار هنری و زیبا یک هدف را دنبال میکنند و به دنبال ایجاد رنگ در بناهای سنتی ایرانی هستند.
کاشی معرق و همچنین کاشیهای آبرنگی با استفاده از کار متخصصان ماهر و حرفهای انجام میشود و معمولاً این افراد در کارگاههای خود به تولید کاشیهای معرق و همچنین کاشیهای آبرنگی میپردازند.
کاشی معرق چگونه تولید میشود؟
کاشیکاری بر اساس هنر معرقکاری، مراحل مختلفی دارد که میتوان گفت بر اساس حساسیتهای زیادی تولید میشود. برای تولید این نوع کاشی در ابتدا کاشیهای کوچک چهارگوش که هرکدام یک رنگ هستند انتخاب میشوند. این نوع کاشیهای کوچک انتخاب شده معمولاً سبز زمردی، لاجوردی، سفید و سیاه هستند.
در دومین مرحله برای تولید کاشی باید الگوهای تهیه شده از نقشههای بسیار زیبا کپی شود و روی یک سطح مستطیل و مربع چسبانده شوند. بعد از انجام این مراحل کاشیهای تکهای که کنار هم قرار گرفتهاند با استفاده تیشههای مخصوص معرقکاری بریده میشوند. در آخرین مرحله یا مرحله نهایی نیز قطعات بریده شده و تولید شده بر اساس رنگهای انتخاب شده پشت و روی یکدیگر سوار میشوند. به صورتی که سطحی آبرنگی با طرحهای مختلف بر روی کاشی قرار میگیرد.
بهتر است بدانید انجام این کار باید اینقدر دقیق انجام گردد که هنگامیکه با استفاده از گچ کاشیهای معرق قالبگیری میشوند بهراحتی در کنار هم و رویهم بچسبند.
نصب کاشی معرق چگونه انجام میشود؟
برای نصب کاشی معرق در ابتدا باید نوع کاشی و طرح آن انتخاب شوند. سپس در کارگاههایی که به تولید کاشی معرق میپردازند این کار انجام میگردد. مراحل ایجاد یک کاشی معرق و همچنین نصب آن اینگونه است که در ابتدا طراحی کار صورت میگیرد و سپس به رنگآمیزی کاشیهای معرق افراد ماهر و حرفهای میپردازند. در مرحله بعد از رنگآمیزی همه کاشیها برای انجام معرقکاری نشانهگذاری و شمارهگذاری میشوند.
با بریدن طرحها و چسباندن کاغذ بر روی آنها مرحله سوراخکاری بر روی کاشی انجام میگیرد. سپس سوهان زنی با استفاده از ابزارهای مخصوص بر روی کاشی معرق انجام میشود.
کلام آخر
کاشیهای معرق به آن دسته از کاشیهایی گفته میشود که در هنرهای ایرانی بعد از دوره سلجوقی بسیار استفاده شده است. کاشیهای معرق بر اساس قرارگرفتن تکههای کوچک کاشیهای رنگی در کنار هم و نصب آنها روی یکدیگر در کارگاهها تولید میشود. کاشیهای معرق بیشتر در ساختمانهای قدیمی، باستانی، مسجد و غیره استفاده میشود. فرق این نوع کاشی با کاشیهای آبرنگی و هفترنگ در این است که کاشیهای آبرنگی بهصورت نقاشی شده هستند. اما کاشی معرق از کنار هم قرارگرفتن کاشیهای کوچک رنگی و با استفاده از طراحیهای خاص ایجاد میگردد.
